Sekiz DeÄŸer Sistemi
Sekiz değer sistemini aşağıdaki şekilde tanımlıyoruz:
Bej
Birinci sistem bejdir. Ä°nsanın varoluÅŸunun, dürtüsel doÄŸasının ÅŸekillendiÄŸi ilk halidir ve hayatta kalma ile ilgilidir. Zaman sadece “ÅŸimdi ve burada” olarak algılanır ve odak noktası temel fiziksel gereksinimlerin tatminidir.
Bu sistem, örnek olarak bebekler ve ilaç bağımlılarında, aynı zamanda doÄŸal afetler gibi hayatı tehdit eden durumlarda gözlemlenir. Tek güdü hayatta kalmaktır. Bej sistem, günümüzde insanlar için sınırlı bir geçerliliÄŸi olduÄŸundan dolayı, Social-i ValueMatch’ın anketinde ölçümlenmez.
Mor
Ä°nsan ırkının zorlu koÅŸullarda mücadele verdiÄŸi (açlık, soÄŸuk, çeÅŸitli doÄŸal tehditler) dönemlerde, insanlar güvenliÄŸi sayılarda buldular ve böylelikle iÅŸbirliÄŸi içinde olmayı öÄŸrendiler. Kabileler ÅŸeklinde yaÅŸamaya baÅŸladılar ve konuÅŸma ve sosyal etkileÅŸimin çeÅŸitli ÅŸekillerinin gücünü geliÅŸtirdiler.
Bu, insanoÄŸlunun “birlik” düÅŸüncesi kapasitesine itici güç olan ikinci sistemi müjdeledi: Mor sistem. Nesneler ve doÄŸal olaylar, ruhlarla baÄŸdaÅŸtırıldı. Kabile barınak ve güvenlik saÄŸladı, birey de kabilenin geleneklerine sadakat gösterdi. Zaman algısı döngüselleÅŸti ve insanlar mevsimlerin ve doÄŸanın ritmine göre yaÅŸamaya baÅŸladı.
Günümüzde mor sistem aile baÄŸlarında ve çocuÄŸun geliÅŸiminde, masallar, ritüellerin ve peluÅŸ oyuncakların önem kazandığı dönemde net bir ÅŸekilde görülür. Organizasyonlarda, mor sistem kendini, yazılı olmayan kurallar ve iÅŸ sonrası gidilen yemekler, ortak geziler, doÄŸum günü kutlamaları gibi baÄŸlayıcı ritüellerde gösterir. Kriz zamanlarında bu sistem daha aktif hale gelir ve insanlar grubun verdiÄŸi güven hissini daha fazla aramaya baÅŸlarlar.
Kırmızı
Mor grup tarafından saÄŸlanan barınma ve güvenliÄŸin süregittiÄŸi dönemde, “ben” farkındalığı, baÅŸka bir deyiÅŸle “bireysellik” doÄŸar (çocuk geliÅŸiminde “hayır” ve “ben” söylemlerinin ilk kez ortaya çıkmaya baÅŸladığı “korkunç iki yaÅŸ -terrible two” dönemi ile kıyaslanabilir).
Bu “Ben”, kendi güdülerini ve iradesini baÅŸkalarına dayatma gücünün farkına varmaya baÅŸlar. Bu, kırmızı sistemin temelini ÅŸekillendirir. Burada altta yatan konu, “Kendi çıkarlarını savun, kendi arzularını, baÅŸkalarını düÅŸünmeden, istediÄŸin tatmin et” dir. Kırmızı sistem, yaÅŸama tutkusu ve sınır tanımayan bir güç ve sahiplik arzusu gibi kuvvetli “Ben-güçlerini” açığa çıkartır. Bu gücün saÄŸlıklı ve saÄŸlıksız taraflarını da barındırabilir.Mor insanlar, tehlike karşısında bir araya toplaşırlarken, kırmızı birey tehlikeye cesaret ve kararlılıkla göÄŸüs gerer. Kabileler birbirleri ile toprak uÄŸruna çarpışırken, kırmızı liderler zaferi kazananlardır. Kırmızı suçluluk hissetmez, ancak saygı ve onuru önemser ve ne pahasına olursa olsun onu korur.
Günümüz dünyasında kırmızı, çocukların kendi isteklerini dayatma ve zorbalık etme güdülerinde, Amerikan futbolu gibi fiziksel temas gerektiren sporlarda, ayrıca sokak çetelerinde ve holiganizmde gözlemlenir. Yönetim konularındaysa saÄŸlıklı bir kırmızı kendini kararlı eylemleriyle gösterir, ancak denetlenemez ise gücünü istismar edebilir ve çalışanlar arasında güvensizlik ortamı yaratabilir.
Mavi
Kırmızı sistem eninde sonunda kaosa götürür, aynı zamanda zengin ve fakir, yöneten ve yönetilenler arasındaki farkı da derinleÅŸtirir. Böylesi bir sonuç, dinginlik, düzen ve istikrar ihtiyacını beraberinde getirir ve böylece mavi sistemin geliÅŸimini gözlemleriz. Kırmızı, herkes ve her ÅŸey pahasına anlık tatmini ararken, insanlar artık bu tatmin arzusunu kontrol edebilmenin topluluÄŸa hizmet ettiÄŸini anlarlar. Ä°nsanların hayatları, üyelerinin birbirine benzer deÄŸerler ve standartlara sahip olduÄŸu, kendi grupları baÄŸlamında anlam kazanır. “Åžimdi ve burada” önemini yitirir; onun yerini tek Tanrı, tek bir Hakikat, tek doÄŸru yolun hizmetine adanmış bir hayat alır. Ä°nsanlar kurallara uymakta isteklidirler ve gelecekte ödüllendirilmek üzere daha kapsayıcı bir plana uymaya razıdırlar. Günümüz toplumunda Mavi elbette çeÅŸitli dini gruplarda açıkça görülür, ancak ateist komünizm gibi ‘ideolojilerin’ de temel güdülerinin altında yatar. Mavi sistem toplumumuza, kanun ve adalet gibi yaygın sistemlere sahip devlet,, mülkiyet hakları, altyapı ve benzeri düzenekleri kazandırmıştır.
Organizasyonlar mavinin sunduÄŸu yapı olmadan hayatta kalamazlar, ancak mavinin saÄŸlıksız formu aşırı bürokrasi getirir, organizasyonu katılaÅŸtırır ve deÄŸiÅŸen koÅŸullara uyumunu olanaksız hale getirir. Bunun da ötesinde mavi, dogmatik “ doÄŸru - yanlış” ikilemi zihin yapısını besler ve kurallara uyamadığında kiÅŸide bağışlanamaz bir suçluluk duygusuna da neden olabilir.
Turuncu
Mavinin grup baskısı, bireysel özgürlük, ifade ve yenilikçiliÄŸe ket vurur. Buna karşılık olarak, her kiÅŸinin bireysel olarak kendi hayatını belirleme ve baÅŸarıya ulaÅŸma hakkı konusunda bir farkındalık doÄŸar. Bunun sonucunda ortaya çıkan turuncu sistem bireyin düÅŸünce özgürlüÄŸü ve bağımsızlığı yönelimlidir. Kırmızı gibi turuncu da, bireysel ifade ile ilintilidir, ancak bunu daha stratejik bir ÅŸekilde uygular. Turuncu, maviyi de kapsar, bu nedenle saÄŸlıklı halinde, her ne kadar bunlara karşı meydan okuyup boÅŸluklarından faydalanmaktan keyif alsa da, olabildiÄŸince var olan yapılar üzerinden ilerlemek ister. Kırmızı egemenliÄŸini güç ile saÄŸlarken, turuncu, salt kazanma heyecanı adına oyunu stratejik oynar; böylelikle diÄŸer oyuncuların da oyunu istekli bir ÅŸekilde oynamaya devam etmesini de kendi çıkarı adına saÄŸlamış olur. Batı dünyasının ekonomisi güçlü bir turuncu karaktere sahiptir; hırslı, büyümeye ve geliÅŸime, inovasyon ve bireysel baÅŸarıya odaklıdır. KiÅŸisel liderlik ve verimlilik ile ilgili birçok eÄŸitim bu güdüyü harekete geçirmeye çalışır.
Organizasyonlarda turuncu, finansal baÅŸarıyı, stratejik ve hedef odaklı operasyonları sunar fakat çok ileri giderse mavi düzeni baskılar ve dolayısıyla organizasyonun çöküÅŸüne sebep olur.
YeÅŸil
Turuncu bolluk getirir ancak bu koÅŸuÅŸturma bir boÅŸluk ve yalnızlık hissine de yol açar. Günümüzde birçok insan iyi bir iÅŸ, güzel bir ev ve aile gibi istediÄŸi ve ihtiyaç duyduÄŸu her ÅŸeye sahip olmakla birlikte ÅŸu sorudan rahatsızlık duyar: hepsi bu mu?
YeÅŸil sistem, insanın anlam duygusu ,insanların iyiliÄŸine ve iç huzuruna duyulan gereksinimden doÄŸar. DoÄŸa ve insanlarla uyum içinde bir hayat arayışındadır. YeÅŸil, duygulara önem verir ve sezgi ve ruhsallığı mekanik ve maddi turuncu dünyasına yeniden tanıştırır. Ä°nsanlar belirli bir varlık seviyesine ulaÅŸtığında ve böylelikle tüm zamanlarını çalışarak ve baÅŸarı peÅŸinde koÅŸturarak geçirmeye artık ihtiyaç duymadıklarında ortaya çıktığı için yeÅŸil sistem tam anlamı ile refah seviyesi yüksek toplumlarda ortaya çıkar ve kısmen de dünyanın az geliÅŸmiÅŸ bölgelerinde görülebilir.
Bu sistem, sosyal hizmetlere ve azınlık haklarının gözetilmesi konularına vurgu yapan 1960’lar refah devleti anlayışının yaygınlaÅŸmasıyla özellikle Kuzey Avrupa ülkeleri, Kanada ve Yeni Zelanda’da son on yıllarda oldukça geliÅŸmiÅŸtir. YeÅŸil, kadın-erkek eÅŸitliÄŸi, iÅŸ-özel yaÅŸam dengesi ve insan ve doÄŸa arasındaki denge gibi, spiralin önceki kısımlarında zarar görmüÅŸ ya da kaybedilmiÅŸ birçok unsuru onarır ve spiritüel farkındalığı yeniden kazandırır.
Ä°ÅŸletmelere gelince yeÅŸil sistem kendini, çalışanlara ve onların kiÅŸisel geliÅŸimine verilen önemde, kendini yöneten ekiplerin olduÄŸu yatay organizasyonlarda, ancak aynı zamanda da illa herkesi, bitmek bilmeyen ve bu yüzden sonuçsuz kalan tartışmalara dahil etmekteki ısrarında gösterir.
​
YeÅŸil, spiraldeki çok önemli unsurları yeniden kazandırır ancak çaÄŸdaÅŸ toplumunun yarattığı ve karşılaÅŸtığı sorunlarla baÅŸa çıkmakta zorlanır. YeÅŸilin düÅŸtüÄŸü tuzaklardan biri, insanların geliÅŸiminde hiyerarÅŸiyi ve böylelikle önceki deÄŸer sistemlerinin özelliklerini yadsımaktır.
YeÅŸil, mavinin doÄŸru-yanlış ikilemi zihniyetine karşı çıkar fakat bunu yaparken kurallar ve yapıyı zayıflatır. Turuncu sistemdeki kazananlar ve ezikler ayrımcılığı ve insan haysiyetinin yok sayılması ile mücadele eder fakat bunu yaparken hayatın insani taraflarına ve insanın kendisine önem verilmesini saÄŸlayan refah saÄŸlayan refah sistemi baltalar.
YeÅŸil, kırmızının saÄŸlıksız dışavurumları ile baÅŸa çıkmakta sorunlar yaÅŸar çünkü istenmeyen davranışlara sınırlar koymakta isteksiz olmak bir yana, bunlara hoÅŸgörü gösterir. Bunlar, birçok bireyin, organizasyon ve toplumun bütünsel olarak mücadele ettiÄŸi unsurlardır.
Böylelikle, birçok organizasyonun insanlara verdiÄŸi deÄŸer kadar (yeÅŸil) hedef odaklı performansa (turuncu), uygun bir yapıya (mavi) olduÄŸu kadar kararlı eylemlere (kırmızı) de ihtiyacı vardır. Bütün bu unsurları bir araya toplamak, daha karmaşık seviyede bir düÅŸünce yapısını gerektirir ve nitekim bugün bunun ortaya çıkışına tanık oluyoruz.
​
Sarı
Clare Graves, araÅŸtırmasının bir aÅŸamasında insanların, kendi geliÅŸimlerindeki belli bir noktada çok büyük bir adım atarak, baÅŸarısızlık korkusunu kaybettiklerini, yaratıcılıklarının muazzam bir ÅŸekilde arttığını ve bu sayede artık çok daha karmaşık problemleri çözebildiklerini keÅŸfetti. Bu, insanların sosyal baskı gibi dış güçler tarafından deÄŸil, kendi kendilerine güdülendikleri sarı sistemdir. Göreceli olarak alışılmadık bir sistem olduÄŸundan, sarıyı biraz daha ayrıntılı olarak tanımlamaya çalışalım.
Sarıda, bir kiÅŸi kendinde ve diÄŸerlerinde var olan tüm deÄŸer sistemlerini tanır ve bu sistemleri hizalamayı baÅŸarabilir. Sarı, iklim sorunu gibi tehditlere karşı korkuyla deÄŸil, tüm sisteme hangi çözüm hizmet edebilir sorusuyla yaklaşır. Sarı, hayatı, her bir kiÅŸinin kendi geliÅŸimi için doÄŸal akışla uyumlanarak kendi biricik kaderini aradığı bir fırsatlar yelpazesi olarak görür. Bu dinamik sistemde, baÅŸkalarının kendi deÄŸer sistemlerinde güdülendiklerini görmek daha kolaydır, bu sebeple sarılar, kendi bakış açısı (deÄŸer sistemi) hakkında baÅŸkalarını ikna etmek için uÄŸraÅŸmazlar. Sarı, kaosla ve çalkantılı deÄŸiÅŸimle baÅŸa çıkabilir ve zamanın her ÅŸeyin çaresi olacağına güvenir (“hiçbir ÅŸey tesadüf deÄŸildir” senkronluluk/eÅŸzamanlılık ve “mutlu tesadüf” serendiplik kavramlarını düÅŸünün). Benim kim olduÄŸumdan benden baÅŸkası sorumlu deÄŸildir.
Sarı yaklaşımın örnekleri Peter Senge’in çalışmalarında ve Wikipedia ve Open Source yazılımının geliÅŸimi gibi bariz bir kaostan doÄŸan sistemlerde bulunabilir. Hollanda gibi yeÅŸilin oldukça geliÅŸtiÄŸi bazı ülkelerde sarı sistem, toplumun gittikçe artan karmaşıklığına yanıt olarak ve turuncu ve yeÅŸilin, iklim deÄŸiÅŸimine, saÄŸlık sisteminin katlanarak artan maliyetlerine ve toplulukların çatışan deÄŸerlerine tatmin edici çözümler bulmakta baÅŸarısız olmasına karşılık olarak doÄŸmaktadır. Sarı, birçok farklı çıkar gruplarının yer aldığı karmaşık projeleri, merkezi bir koordinasyon gerektirmeden uygulama kapasitesine sahiptir.
Ä°ÅŸletmelere gelince, sarı toplumun ve organizasyonun çıkarlarının ortak bir noktada kesiÅŸtiÄŸi uzun vadeli perspektiflerin ana hatlarında (döngüsel ekonomi), özerk aÄŸların iÅŸleyiÅŸinde ve yönetim tarzını durumlara adapte etmede ortaya çıkar. Sarı, çerçevenin dışında düÅŸünmez, çerçevenin dışında yaÅŸar ve buradan tüm paydaÅŸlara ve topluma ve dünyanın maruz kaldığı geliÅŸime hizmet eder. Buna bir örnek, kahve üreticilerinin mahsullerine karşılık verdiÄŸi fiyatı yükselttiÄŸi “Adil Ticaret” (Fair Trade) anlayışının ötesine geçerek, Afrikalıların kahve üretimini kendi kontrollerine geçirdikleri ve böylelikle geliÅŸmiÅŸ batı ülkeleri ve uluslararası ÅŸirketlerden bağımsız hale geldikleri “Adil Zincir” (Fair Chain) oluÅŸumunu baÅŸlatan Moyee Coffee’dir.
Elbette sarı da beraberinde kendi bozulmalarını getirir, ancak henüz yeni filizlenen bir deÄŸer sistemi olduÄŸundan bu bozulmalarla ilgili söylenecek ÅŸimdilik fazla bir ÅŸey bulunmuyor. Olayları olduÄŸundan daha karmaşık hale getirmesi, yetersizlik konusunda sabırsız olması ve takip edilmesinin bir parça zor olması, bu bozulmalara verilecek birkaç örnek olabilir.
Turkuaz
KiÅŸinin ‘öz’ünü feda ettiÄŸi ve tarafları ve onların çıkarlarını bir araya toplayabilme yönleriyle “BÄ°Z” odaklı bir sistemin (mor, mavi, yeÅŸil gibi) , “BEN” veya “bireysel ifade” odaklı bir sistemi (bej, kırmızı, turuncu veya sarı gibi) takip etmesi kaçınılmazdır. Öyleyse, sarının doÄŸuÅŸunun yanı sıra, dünyanın bir yerlerinde bir sonraki sistemin doÄŸuÅŸuna da tanıklık etmekteyiz: Turkuaz. Turkuaz, insanların hayatlarını, var olan her ÅŸey ile, evrenle ve toprakla bir gördükleri bütünsel bir dünya görüÅŸüne sahiptir. Turkuaz dünyayı, kolektif bilince sahip, tek bir dinamik organizma olarak görür. “Öz”, özerk ve aynı zamanda kesintisiz bir ÅŸekilde bütüne uyumludur. Bu sistem kendini, bilim ve spiritüelliÄŸin entegrasyonuna artan ilgi ile kendini göstermekte ve güçlenerek geliÅŸmektedir.
Birçok kiÅŸi kendini turkuaz olarak tanımlamakla birlikte, günümüz toplumunda bunun gerçek ifadesine ender rastlarız. Ancak Lynn McTaggert’ın tanımladığı Sıfır Noktası Alanı gibi modellerde, Brian Swimme’nin çalışmasında tanımladığı evren bilincinde veya David Bohm ve Rupert Sheldrake’in teorilerinde turkuazı görebiliriz.
Bu deÄŸer sistemi gittikçe büyüyen küresel iklim krizi ile gerçekten baÅŸ edebilmek içingereken farkındalık ve uyumu baÅŸarılı bir ÅŸekilde ortaya çıkarabilir. ValueMatch profillerinin bu sistemi hesaba katmamasının nedeni günümüz toplum ve organizasyonlarında henüz bir rol oynamıyor olmasıdır ve edinilen deneyimler bunun soru formları yoluyla ölçümlenmesinin oldukça zor olduÄŸunu göstermektedir.
Fark etmiÅŸ olabileceÄŸiniz gibi, “öz-ifade” ve “öz-feda” sistemleri birbirlerini izlerler. Bu yin ve yang veya hayatın eril ve diÅŸi kutuplarının arasında sürekli yinelenen sarkaç hareketidir. Bazı insanlar, öz-fedaya oranla, öz-ifade tarafında daha çok geliÅŸim gösterir, bazıları için ise tam tersi geçerlidir.
Toplumumuz ve organizasyonlar pek çok farklı deÄŸer sistemleri barındırırlar ve insanlar en iyi, kendi egemen deÄŸer sistemleri ile uyumlu ortamlarda performans gösterirler. ValueMatch araçları hangi kiÅŸinin ne tip ortamlarda geliÅŸip ilerleyeceÄŸi hakkında ışık tutar.
Her ne kadar son geliÅŸen sistemlerin kendisinden önce gelenlerden daha karmaşık olduÄŸunu belirtmiÅŸ olsak da, bu, bunların daha iyi veya bunları geliÅŸtirmiÅŸ kiÅŸilerin daha zeki oldukları anlamına gelmemektedir. ValueMatch’in amacı, insanların geliÅŸip serpilmelerine yardım etmektir; bu da ancak onun egemen deÄŸer sistemi ile uyumlu yaÅŸam/iÅŸ koÅŸullarında gerçekleÅŸebilir.
DeÄŸiÅŸim Dinamikleri
DeÄŸiÅŸim profilleri sizin iÅŸ ve ev çevrenizin sizinle ne ölçüde uyumlu olduÄŸunu, herhangi bir gerilim yaÅŸayıp yaÅŸamadığınızı, eÄŸer böyle ise bu gerilimin oranını, hayatınızda yaÅŸanmakta olan deÄŸiÅŸimin ölçümünü ve bu deÄŸiÅŸimi nasıl deneyimlediÄŸinizi ortaya çıkarır.
DeÄŸiÅŸim süreci genellikle yukarıdaki grafikteki gibi görselleÅŸtirilir. Yüksek uyum yukarıda, düÅŸük uyum aÅŸağıda olmak üzere dikey eksen, yaÅŸam çevrenizdeki uyum derecesini gösterir. Yatay eksen ise deÄŸiÅŸim sürecindeki pozisyonunuzu belirtir. DeÄŸiÅŸim süreçlerinin sıklıkla doÄŸrusal bir ÅŸekilde ilerlemediÄŸini ve çizgiler boyunca geriye olduÄŸu gibi ileri de hareket edilebildiÄŸini bilmek önemlidir. Bu da gelecekteki seyri öngörebilmeyi zorlaÅŸtırır.
Ä°stikrar (sarı ile renklendirilmiÅŸ alan) iÅŸ ve yaÅŸam çevrenizin sizinle ne derecede uyumlu olduÄŸunu gösterir. Yüksek alfa skoru yüksek bir uyumun iÅŸaretidir.
Kendi içinizde veya çevrenizde oluÅŸan deÄŸiÅŸiklikler öncelikle gerilim yükseltir (gri alan) ve bu gerilim artmış Beta skoru ile temsil edilir. Bu gerilim, bazen hızla çözümlenebilen küçük meselelerden kaynaklanabilir, durum bu ise uyum tekrar saÄŸlanır. ÖrneÄŸin hali hazırdaki iÅŸ koÅŸullarınız size uymayabilir ancak yakın zamanda departmanınızda size daha iyi uyacak görevler verilirse, alfadaki istikrar düzeyine geri dönersiniz.
​
EÄŸer gerilim küçük deÄŸiÅŸikliklerle azaltılamıyor ise, daha büyük deÄŸiÅŸiklikler söz konusu demektir. Bunlar, deÄŸerler sistemine baÄŸlı içsel bir deÄŸiÅŸim ya da yaÅŸam koÅŸullarımızı kapsayan çalıştığımız organizasyondaki ya da iliÅŸkimizdeki dinamikler gibi dışsal deÄŸiÅŸimlerle baÅŸlayabilir. Genellikle bu tarz deÄŸiÅŸikliklerden kaçınırız çünkü sıklıkla hem tanıdık ortamımızdan belli bir dereceye kadar uzaklaÅŸmamızı gerektirir; hem de bu aÅŸamada çözümler henüz gözle görülür deÄŸildir veya dünyaya yeni bakışımızın daha fazla geliÅŸmesine ihtiyaç vardır.
​
Sonuç olarak, gerilimin daha da artmasına sebep olan bir engelle karşılaşırız (grafikte yüksek skorlu Beta ve Gamma ile gösterilir). Gerilim öylesi bir ölçüye kadar yükselir ki artık deÄŸiÅŸim yadsınamaz hale gelir ve çözümler belirir ve belli bir noktada engeli aÅŸarız ve deÄŸiÅŸimin ilerlemesine izin veririz (Delta). Bir ÅŸeyler hareket etmeye (yeÅŸil alanla ifade edilmiÅŸtir) ve deÄŸiÅŸim hayatınızda ÅŸekil almaya baÅŸlar. Bu yeni bir iÅŸ, yaÅŸam alanınızda veya kiÅŸisel iliÅŸki(leri)nizde önemli bir deÄŸiÅŸim olabilir. DeÄŸiÅŸim, hayatınızla bütünleÅŸmeye baÅŸladığında, iÅŸ veya ev yaÅŸamınızdaki uyumu tekrar deneyimlemeye baÅŸlarsınız. Bu, grafiÄŸe daha yüksek bir Yeni Alfa skoru ile yansır ve daha büyük bir istikrarın habercisidir.
Duruma olan duygusal bağımızın azalması veya deÄŸiÅŸimin nasıl gerçekleÅŸeceÄŸine iliÅŸkin görüÅŸümüzün daha da netleÅŸmesi gibi hallerde eski durumu artık daha rahat bırakabilir hale geliriz ve deÄŸiÅŸim, Flex dediÄŸimiz alternatif bir yoldan gerçekleÅŸebilir. Flex daha kolay kabul edebildiÄŸiniz çalkantılı deÄŸiÅŸimleri gösterir. Bu sebeple bu yolda hiçbir engelle karşılaşılmaz.
Hayatımızdaki en büyük deÄŸiÅŸimler sıklıkla deÄŸer sistemleri arasında geçiÅŸe dairdir. Durumun nerede sonlanacağı ile ilgili bir öngörümüz olmadığı için bu sürecin genellikle üzeri örtüktür. Bu durumda, geçiÅŸin anlamı sadece hayatımızı deÄŸil, kimliÄŸimizi de baÅŸka bir bakış açısından görmeye baÅŸlamak demek olduÄŸundan, kaçınılmaz olarak hiçbir ÅŸeyi bilmediÄŸimiz bir dönemden geçmek zorunda kalırız. Yer ayaklarımızın altından kayıyormuÅŸ gibi hissettiÄŸimizi bu durum, güçlü bir duygusal direnç doÄŸurur. Bu sebeple, deÄŸiÅŸimin bu kategorisi hemen her zaman beraberinde ümitsizlik, öfke, hayal kırıklığı hatta çaresizlik deneyimini de beraberinde getirir (yüksek Gamma skoru).