DeÄŸerler Profili
Spiral Dinamik deÄŸer sistemlerini temel alan “DeÄŸerler Profili” aracı, insanların düÅŸünce, karar ve davranışlarının temelinde yatan deÄŸer, inanç ve güdülerine daha derin bir bakış saÄŸlar. ValueMatch soru formu sayesinde, bir kiÅŸinin hangi DeÄŸer Sistemlerini kabul, hangilerini reddettiÄŸini belirleyebiliriz.
AÅŸağıdaki grafik bir kiÅŸisel DeÄŸerler Profili örneÄŸidir.
GrafiÄŸin üst yarısı kabulü gösterir. Bu örnekte, kiÅŸi esas olarak en fazla bireysel ifade, baÅŸarı ve mantık odaklılık tercihine iÅŸaret eden turuncu deÄŸer sistemini kabul etmektedir.
​
GrafiÄŸin alt kısmı ise kiÅŸinin hangi deÄŸerleri reddettiÄŸini ifade eder. Örnekteki kiÅŸi, muhtemelen bürokrasi, ahlak dayatan davranış ve keskin hiyerarÅŸilere karşı hoÅŸnutsuzluÄŸundan dolayı en fazla mavi sistemi reddetmektedir. KiÅŸinin bu tip reddetmelerle olan mücadelesi, ona çok fazla enerji kaybettirebilir.
​
Profiller sıklıkla hem kiÅŸiler hem de ekipler için oluÅŸturulur; bu durumda, gri çizgiler ekip ortalamalarını gösterir. KiÅŸi ve ekip arasında sergilenen dinamiklerini doÄŸrudan ortaya çıkartır.
Spiral Dinamikler Profil grafikleri ile birlikte, ValueMatch raporları, baÅŸka hiçbir yerde ölçümlenmeyen aÅŸağıdaki unsurları da içermektedir:
​
-
Baskı Altında Değer Sistemleri
​
-
Arzulananı Ölçümlemek
​
-
Ben ve Biz Boyutları
-
Özellikler
-
Birincil ve Ä°kincil Güdülerle Grup Profilleri
Baskı Altındaki Değer Sistemleri
ve Arzulananı Ölçümlemek
Clare Graves tarafından yapılan araÅŸtırma insanların sıklıkla, stres ve baskı altında iken, normal zamanlardan daha farklı deÄŸerler tarafından güdülendiklerini ortaya çıkarmıştır. ÖrneÄŸin, genelde karar alırken ekibin fikir birliÄŸini arayan bir yönetici, baskı altındayken baskın olabilir ve kendi kararını baÅŸkalarına dayatabilir.
Yeni bir DeÄŸer Sisteminin geliÅŸimi, davranış ve hareketleri etkilemeden önce biliÅŸsel seviyede baÅŸlar. Bunu görünür kılabilmek için ValueMatch soru formları, bir kiÅŸinin arzuladığı durumu ortaya çıkaran, kiÅŸinin ideal dünyasını, özellikle sorgular. Arzulanan bu durum ya hakkında daha fazla ÅŸey öÄŸrenmek istedikleri yeni (ya da daha karmaşık) sistemleri (aÅŸağıdaki örnekte yeÅŸil ve sarı), ya da kendilerinde henüz az geliÅŸmiÅŸ olan destekleyici deÄŸer sistemlerini tamamlama arzularını gösterir.
​
Bu unsurlar bir kiÅŸi ya da takıma daha dinamik bir bakış saÄŸlar ve bu ValueMatch profil araçlarını benzersiz kılan bir özelliktir.
​
Örnek Yorum
Yukarıdaki ilk örnekte, soru formunu yanıtlayan kiÅŸinin en önemli güdüsünün turuncu (rasyonellik ve baÅŸarı güdülü) ve yeÅŸil (uyum ve topluluk odaklı) olduÄŸunu ve mavi (dogmatik ahlakçılık, bürokrasi ve kanunlar gibi farklı unsurları içerebilen) reddediÅŸinin ise oldukça güçlü olduÄŸunu gördük.
Baskı altında güçlü bir turuncu ve arzulananda ise yeÅŸil ve sarının (topluluk ve sinerji odaklılık) bulunması bu kiÅŸide, turuncunun güçlü bir ÅŸekilde geliÅŸmiÅŸ ve tamamlanmış bir sistem olacağına iÅŸaret edebilir.
Bununla birlikte, bu kiÅŸinin kendini en mutlu hissettiÄŸi yer yeÅŸil (topluluk odaklı) ve sarı (bütünün, birbiri ile baÄŸlantılı parçalar olarak gören) özellikler gösteren bir çevre olabilir.
​
Bu yorum olasılıklardan biridir ve yalnızca kiÅŸi ile görüÅŸerek ve onun günlük hayatına uyarlayarak doÄŸrulanabilir.
Profiller bize doÄŸru soruları tasarlamamızı saÄŸlar, ancak bulgularımızı anlamlı iç görülere çevirebilmemiz için kiÅŸi ile görüÅŸmek her zaman gereklidir.
Ben ve BİZ Boyutları
DeÄŸer Sistemleri, “grup-uyumu” yönelimli ve “bireysel-ifade” odaklı sistemler olarak ikiye ayrılabilir. Sıklıkla insanların özgeçmiÅŸleri bu ikisinden birine öncelik verdiklerini göstermektedir; bu da, buna baÄŸlı olan DeÄŸer Sistemlerinin onlarda daha geliÅŸmiÅŸ olduÄŸuna iÅŸaret eder. AÅŸağıdaki örnekte söz konusu kiÅŸinin, bireysel ifade sistemlerini tercih ettiÄŸini göstermektedir: kırmızı, turuncu ve sarı.
​
Toplum grafiÄŸi, bir kiÅŸinin (ya da grubun) toplumu, yine DeÄŸer Sistemlerini temel alarak, nasıl gördüklerini açıklar. Bu, kiÅŸinin (ya da grubun) bütün DeÄŸer Profilinin bir alt kümesidir.
Bu grafik, söz konusu organizasyonun, toplumun bütünleyici bir parçası olarak görüldüÄŸü ve organizasyonun odağının bu topluma katkı saÄŸlamak olduÄŸu durumlarda oldukça önemlidir.
Özellikler
Sonuç olarak, en yüksek skora sahip yanıtların seçilmesi ile ortaya çıkan ValueMatch Profilleri, kiÅŸi ve gruplar için neyin önemli olduÄŸu hakkında hızlı bir bakış açısı saÄŸlamaktadır.
​
Grup Profillerindeki Birincil ve Ä°kincil Güdüler
Spiral Dinamikler araçlarının yaygın bir uygulaması olarak, ValueMatch, grup üyelerinin ortalamalarını temel alan grup profilleri de oluÅŸturabilmektedir. Yaptığımız araÅŸtırmalarda, grup üyelerinin birincil ve ikincil tercihli deÄŸer sistemlerine ekstra bir bakış açısının oldukça yararlı olduÄŸunu gözlemledik.
Bu nedenle soru formunu yanıtlayanlar bazında kabul ve reddedilenler için en yüksek skora sahip iki deÄŸeri belirleriz. Grup içinde kaç kiÅŸinin hangi deÄŸerlere birincil ve ikincil olarak öncelik verdiÄŸi, farklı bir grafikle gösterilmektedir (kabul veya ret).
​
Bu analiz sayesinde, ekibin olumlu özellikleri ve karşılaÅŸabileceÄŸi tuzaklar, güçlü ve zayıf tarafları ve risk faktörleri ile birlikte, grubun birincil güdü ve reddediÅŸleri hakkında hızlı bir iç görü sahibi olunabilmektedir.
​
AÅŸağıdaki örnekte, grafikte koyu renkle belirtilen kısımlar grup üyelerinin öncelikli olarak tercih ettikleri deÄŸer sistemlerini, daha açık kısımlar ise ikincil tercihlerini göstermektedir. Bu örnekte, 7 grup üyesi, birincil olarak, geri kalan 3 üye ise ikincil olarak yeÅŸili tercih etmektedir. 3 üye, öncelikli olarak maviyi, 5 üye ise en fazla kırmızıyı reddetmektedir. Baskı altında grup en fazla yeÅŸile meyil gösterirken, sarı ise grubun en fazla arzu ettiÄŸi deÄŸer sistemidir.
​
